Günlük Hayatta Sık Kullanılan Kelimelerin İlginç Tarihçeleri
Lüks mü Löküs mü?
✓ Lüks kelimesi, Latince "luxus" kelimesinden evrilmiştir.
✓ Dilimize ise Fransızca luxe “gösteriş, gösterişli” sözcüğünden girmiştir.
✓ Kelime Latincede “aşırılık, israf, tantana’’ gibi anlamlara gelirken zamanla ‘‘gösteriş, konfor ve rahatlık’’ anlamlarını da kazanmıştır.
✓ Türkçede de genellikle yüksek kaliteli ve pahalı ürünleri ifade etmek için kullanılır.
✓ Dilimizde ‘‘Lüks’’e benzer bir diğer kelime ise ‘‘Löküs’’ Bir tür gaz lambası olan löküsün Latincedeki anlamı ise ‘‘ışık’’ demek. İlginç, öyle değil mi?
Ertele Ertele: Alarm!
⊹ Sözcük İtalyanca ‘‘All Arme’’ yani ‘‘Herkes silahlara!’’ deyiminden alıntıdır.
⊹ Fransızcada ‘‘Silaha çağrı, her çeşit ikaz sinyali’’ gibi anlamlar kazanan kelime buradan dilimize girmiştir.
⊹ Dilimizde de ‘‘Bir uyarıyı, bir tehlikeyi bildirmek için verilen işaret ve bu işareti veren düzenek.’’ anlamlarında kullanılır.
Farsça Sayılar: Yek, Dü, Se…
⊹ Sehpa: Farsça üç anlamına gelen ‘‘se’’ ve ayak anlamına gelen ‘‘pa’’ kelimelerinden oluşur. ‘‘Üçayak, tripod’’ anlamlarına gelir.
⊹ Çarşamba: Farsça dört anlamına gelen ‘çahar’’ ve gün anlamına gelen ‘‘şenbe’’ kelimelerinden oluşur. ‘‘dördüncü gün’’ anlamına gelir.
⊹ Perşembe: Farsça beş anlamına gelen ‘‘penç’’ ve gün anlamına gelen ‘‘şenbe’’ kelimelerinden oluşur. ‘‘Beşinci gün’’ anlamına gelir.
⊹ Pençe: Farsça beş anlamına gelen ‘‘penç’’ sözcüğünden türetilmiştir bu sözcük de. Dilimizde ‘‘yırtıcı hayvanların ön ayaklarının parmaklarıyla tırnakları’’ anlamında kullanılır.
Görüldüğü üzere günlük hayatta sık kullanılan kelimelerin ilginç tarihçeleri, ilgi çekici anlamları ve yapıları var. İnsanlar bu kelimeleri öğrendikçe hem bilgilerini ve görgülerini geliştirebilecek hem de hayatlarında daha başarılı olabilecekler. Dilimizi iyi tanıyıp bilmek boynumuzun borcu.
Çünkü o bizim anadilimiz. Ağzımızda annemizin ak sütü…